Mesai Hesaplama 2025 Asgari Ücret Saatlik Fazla Mesai Hesaplama

Mesai Hesaplama 2025 Fazla Mesai Ücreti Hesaplama (ASGARİ), Fazla çalışma ücreti hesaplama bu makalemizde İş Kanununda düzenlenmiş olan ve toplumun tüm kesimlerini ilgilendiren fazla mesai konusuna değinilmeye çalışacaktır. Fazla çalışma(mesai) işçi ve işveren arasındaki uyuşmazlıklarda en sık karşılaşılan durumlardandır. Fazla mesai ücretinin ve fazla çalışma saatlerinin tespitinin özenle yapılması gerekmektedir.

İşçi Kanunu Fazla Mesai Hesaplama 2025

Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırkbeş saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Yer altı maden işlerinde çalışan işçilerin çalışma süresi; günde en çok yedi buçuk, haftada en çok otuz yedi buçuk saattir. Ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabilir. Fazla çalışma, Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık kırkbeş saati aşan çalışmalardır. Bununla birlikte haftalık 45 saati aşmamış olsa dahi günlük 11 saati aşan çalışmalar da fazla çalışmadan sayılıp zamlı olarak ödenecektir. Görüleceği üzere 45 saati aşan çalışmalar fazla mesai olarak sayılacaktır ve zamlı olarak ödenecektir.

270 Saat Fazla Mesai

Yargıtay; “4857 sayılı İş Kanunu uyarınca, işçiye, kural olarak bir yılda 270 saatten daha uzun süreli fazla çalışma yaptırılamaz. Yine işçinin yasağa rağmen yılda 270 saatten fazla çalıştırılması hâlinde de fazla çalışma ücretinin tamamının işçiye ödenmesi gerekir. Bireysel iş sözleşmesinde, fazla çalışmaların aylık ücret içinde ödeneceğinin öngörülmesi ve buna uygun ödeme yapılması hâlinde, yıllık 270 saatlik fazla çalışma süresinin ispatlanan fazla çalışmalardan indirilmesi gerekir. Ayrıca fazla mesai ücretinin ücret içinde kararlaştırılması halinde, işyerinde haftalık 40 saat çalışma yapılıyor ise kararlaştırılan ücretin 45 saate kadar olan fazla sürelerle ücret ile yıllık 270 saat fazla çalışmayı da kapsadığı kabul edilmelidir. İşçiye her ay ödenen ücret içinde fazla çalışmaların bir kısmının yer aldığı taraflarca kabul edildiğinde, 270 saatin 12 aya bölünmesi sonucu belirlenen 22,5 saat, her ay için, haftalık ise 5,2 saat kanıtlanan fazla çalışma süresinden indirilmelidir.” şeklinde hüküm kurmuştur. 

Sağlık Bakanlığı Fazla Mesai Hesaplama

Yataklı tedavi kurumları, seyyar hastaneler, ağız ve diş sağlığı merkezleri, aile sağlığı merkezleri, toplum sağlığı merkezleri ve 112 acil sağlık hizmetlerinde haftalık çalışma süresi dışında normal, acil veya branş nöbeti tutarak, bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlar ile sözleşmeli personele, izin suretiyle karşılanamayan her bir nöbet saati için (nöbet süresi kesintisiz 6 saatten az olmamak üzere), aşağıda gösterilen gösterge rakamlarının aylık katsayısı ile çarpılması sonucu hesaplanacak tutarda nöbet ücreti ödenir. Bu ücret yoğun bakım, acil servis ve 112 acil sağlık hizmetlerinde tutulan söz konusu nöbetler için yüzde elli oranında artırımlı ödenir. Ancak ayda aile sağlığı ve toplum sağlığı merkezlerinde 60 saatten, diğer yerlerde ve hiçbir şekilde 130 saatten fazlası için ödeme yapılmaz. Bu ücret damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz. Yoğun bakım, acil servis ve 112 acil sağlık hizmetlerinde tutulan nöbetlerde saatlik ücret %50 zamlı olarak ödenecektir. Ancak 130 saati aşan nöbetler için ödeme yapılmayacaktır

Asgari Ücret Fazla Mesai Hesaplama

Fazla mesai normal çalışma saati ücretinin %50 zamlı olarak ödenmesidir. Örneğin saatlik brüt ücreti 100 TL olan bir işçinin yaptığı fazla mesai sonucu alacağı ücret 150 TL olacaktır. Saatlik çalışma ücretini bulabilmek için aylık ücreti 225’e bölmek gerekecektir.

2025 yılındaki asgari ücret brüt olarak 26 bin 5 lira 50 kuruştur. İşçinin bir saatlik ücretini hesaplamak gerekirse :

26005,5/225=115,58 TL işçinin saatlik ücreti olarak bulunacaktır. Buna göre asgari ücretli işçinin mesaiye kalması durumunda alacağı saatlik ücret 173 TL 37 kuruş olacaktır.

İlgili Makale: Part Time Saatlik Ücret 2025 Part Time Maaş hesaplama

Fazla Mesai Davası Kazananlar

Fazla mesai davası en sık başvurulan davalardandır. Fazla mesai davası bakımından fazla mesainin ispatı işçiye aittir. Fazla mesai ücretlerinin ödendiği ispatı da işveren tarafından yapılacaktır. Fazla çalışma ücretlerinin talebi sebebiyle açılan davalarda zamanaşımı 5 yıldır. İşçi fazla çalışmasının kendisine ödenmemesi sebebiyle iş sözleşmesini feshedebilecektir. Akabinde fazla mesai ücretlerinin talebi amacıyla dava açabilecektir. Kazanması durumunda fazla mesai ücreti faiziyle birlikte alınacaktır. Fazla mesai ücreti geniş anlamda ücret niteliğindedir ve gününde ödenmemesi halinde bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faiz oranında uygulanacaktır.

Fazla Mesai Hesaplama Net Ücretten Mi Hesap Edilir?

Fazla Mesai Hesaplama yaparken Fazla mesai ücreti saatlik olarak ve brüt ücret üzerinden hesaplanacaktır. Brüt ücret işçinin aylık kazancından kesintiler yapılmadan önceki maaşıdır. En yalın haliyle brüt ücret şöyle hesaplanacaktır. Brüt ücret =Net maaş+ SGK primi+ işsizlik primi+ gelir vergisi+ damga vergisi olarak hesaplanacaktır.

İlgili Makale: İşsizlik Maaşı Şartları

Fazla Mesai Onay Formu

Fazla mesai onay formu, işverenin iş yerinde fazla mesai uygulayabilmesi için gereklidir. Fazla mesai onay formu işçiye sunularak yazılı şekilde onayının alınması gerekmektedir.

İşyerinizin ………….…….………………… T.C. Kimlik numaralı personeliyim. İşverenin gerekli gördüğü zamanlarda (Hafta tatili, Resmi ve Dini tatil günlerinde) işlerin aksatılmadan yürütülebilmesi için …/…/201.. – …/…/201.. tarihlerinde istenilen gün ve saatte fazla mesai yapmak için muvafakatim olduğunu ve bu çalışmam karşılığında yürürlükte olan İş Kanunu çerçevesinde ücretimi almayı kabul ve beyan ederim. 

Şeklinde bir yazılı form doldurularak işçinin fazla mesaiye onay vermesi gerekecektir.

Fazla Mesai İspatı

Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bunu kanıtlamakla yükümlüdür. İşçi fazla çalışmasını tanık, yazılı belge gibi delillerle ispatlayabilecektir. Yargıtay, iş yeri kayıtlarını, iş yeri iç yazışmalarını, maaş bordrolarını delil olarak kabul etmektedir. İşçinin imzasını taşıyan bordronun sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir.

Resmi Tatilde Fazla Mesai Hesaplama

İşçinin resmi tatilde çalışması durumunda günlük ücreti olan miktar %100 zamlı olarak ödenecektir. Bu durumda günlük 300 TL alan bir işçinin resmi tatilde çalışması durumunda alacağı ücret 600 TL olacaktır. İşçi zaten resmi tatilde çalışmamış olsaydı bir günlük ücretini tam olarak alacaktı. Çalışmasıyla birlikte çalıştığı için de ücret alacağı için toplamda ücretinin 2 katını almış olacaktır. 

Fazla Mesai Zorunlu mu?

Fazla mesai zorunlu değildir. Haftalık çalışma saati kanunca en fazla 45 saat olarak belirlenmiştir. İşveren işçinin fazla mesai yapmasını istiyorsa yazılı bir şekilde onayını almak zorundadır.

1 Saat Fazla Mesai Ücreti Nasıl Hesaplanır?

Normal olarak haftalık çalışma süresi kanunca 45 saat olarak belirlenmiştir fakat 45 saati aşmamak üzere iş yerince daha az bir süre belirleyebilecektir. Öncelikle aylık brüt ücretin 225’e bölünerek saatlik çalışma ücretinin bulunması gerekmektedir. Akabinde saatlik çalışma ücreti 15 ile çarpılarak saatlik fazla çalışma ücreti bulunabilecektir. Fazla çalışma ücreti %50 zamlı ödenecektir. 

1 Saat Mesai Ücreti Ne Kadar?

Çalışanın almış olduğu asgari ücret vardır bu toplam ücretin her bir saatine düşen kısmını hesaplayacağız. Burada da karşımıza brüt ücret ve net ücret gibi ifadeler/ kavramlar çıkıyor brüt ücret henüz ücret içinden kesintinin yapılmadığı asıl ücrettir. Net ücrete, içinden kesinti yapılan ücretin kalan kısmıdır diyebiliriz. Bu kesintiler yasal kesintiler olmakla birlikte vergi gibi durumlardan kaynaklanır. 

SGK, damga vergisi, gelir vergisi yasal kesinti sebepleri arasındadır. Asgari ücretin brütüne bakarsak güncel brüt tutar 26.005,50 TL’dir. Bunun saat başına düşen brüt tutarı 115,58 TL’dir.

Bayram Mesaisi Hesaplama 

Bayram mesaisi Kurban Bayramı, Ramazan Bayramı, Cumhuriyet Bayramı gibi dini ve resmi tatil ve bayramlarda çalışana verilen ücrettir. Çalışanın aldığı asgari ücreti 15’e bölerek alacağı 1 günlük bayram mesai ücretini buluruz. Buradaki mantık şudur: Kişinin bir günlük fazla mesai ücretini bulmak için aldığı ücreti 30’a böleriz bayram mesaisi için alacağı ücret bir günlük mesai ücretinin 2 katı olduğundan direkt olarak asgari ücreti 15’e böldükten sonra bayram mesai ücretini hesaplamış oluruz.

Pazar Mesai Hesaplama

Çalışan fazla mesai yaptığı zamanlarda çalışmasına karşılık olarak ek ücret ödenir. Bundan dolayı haftasonu, resmi tatil, bayram gibi fazla çalışmasına karşılık alacağı mesai ücretleri vardır. Çalışanın haftalık çalışması gereken 45 saatin üstünde çalışması fazla mesaidir dolayısıyla pazar mesaisi için ek ücret hesaplanacaktır fakat çalışan haftada çalışması gereken 45 saatlik ücreti çalışmamışsa pazar mesaisi 45 saati tamamlayana kadar ek ücrete tabi olmayacaktır. pazar mesaisini şu şekilde hesaplıyoruz: 1 saatlik brüt ücretin 115,58 TL olduğunu biliyoruz; pazar mesaisi için saatlik çalışma ücreti, 1 saatlik mesai ücretinin 2,5 katı olacağından 288,95 TL olacaktır. Pazar günü mesai ücretiyle ilgili şöyle bir soru sorulabilir: İşçinin haftada bir tam gün izni vardır, bundan dolayı pazar günü çalıştırılabilir mi? Evet işçi pazar günü çalıştırılabilir çünkü bir tam günlük mecburi izni olsa da bu iznin pazar günü olma mecburiyeti yoktur. 

Haftasonu Mesai Hesaplama

Çalışan haftaiçinde 45 saati tamamlamışsa haftasonu çalıştırılmaz. Haftaiçi ya da haftasonu 45 saati aşan çalışmalarına karşılık ise fazla mesai için ücret ödenir. İş Kanunu madde 41’e göre her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir denmiştir ayrıca kanunda çalışma saatinin 45 saatin altında kararlaştırıldığı ücretler için bu oranın yüzde yirmi beş olduğu belirtilmiştir. Bu da cumartesi günü fazla çalışma için ödenecek tutarın 1 saatlik mesai ücretinin 1,5 katı olacağını gösterir. 1 saatlik mesai ücreti 115,58 TL olduğuna göre cumartesi günü fazla mesai için saat başına alınan ücret 173,37 TL olacaktır. Burada da cumartesi ve pazar günü için ödenecek fazla mesai ücretlerinin farklı olduğunu görmüş olduk.

Sonuç

Sonuç olarak işçinin haftalık çalışma süresi olan 45 saatin aşılıp aşılmadığının, aşılmış ise kaç saat aşıldığının tespiti önem arz etmektedir. Bununla birlikte kıdem veya ihbar tazminatı, işe iade davaları, mobbing ve kötüniyet tazminatlarına ilişkin davaların da fazla çalışma ücreti talebi davalarıyla yakından bağlantısı bulunmaktadır.

Av. Fatih Tahancı

Avukat Fatih Tahancı, 2015 yılında Hukuk Fakültesini tam burslu, onur öğrencisi olarak Ankara’da tamamlamıştır. Avukatlık stajını Ankara Barosu nezdinde; sigorta hukuku, tazminat hukuku, iş hukuku, icra hukuku ve idare hukuku konularına odaklanmış çeşitli avukatlık bürolarında staj yaparak tamamlamıştır. Avukat Fatih Tahancı Çankaya/Ankara’da bulunan Tahancı Hukuk Bürosu’nda avukatlık faaliyeti göstermektedir.