İş ve Sosyal Güvenlik (SGK) Hukuku

İşçilik Alacağı Hesaplama

İşçilik Alacağı Hesaplama

İşçilik Alacağı Hesaplama içeriğimizle sizlerleyiz. İşçilik alacakları; kıdem, ihbar, fazla mesai alacağı, hafta tatili, yıllık izin ücreti, UBGT ve kötüniyet olmak üzeredir. İşçilik alacaklarının her biri tek bir dilekçede aynı davada talep edileceği gibi ayrı ayrı talep edilebilmeleri de mümkündür. Ayrıca alacak kalemlerinin her birinin İş Kanunu uyarınca ayrı ayrı talep edilebilme şartları vardır. Dava dilekçesinde davacının çalıştığı yılların, sigorta giriş çıkışlarının, sigorta hesap dökümlerinin, almış olduğu maaş miktarının belirtilmesinde fayda vardır. 

İşçilik Alacağı Hesaplama 2025

İşçilik alacakları 4857 sayılı İş Kanunu ile düzenlenmiş olup, işçi alacakları hesaplama işlemleri, İş Yönetmeliğinde ayrıntılı olarak belirtilmiştir. İşçi alacakları işçinin çalıştığı süre zarfında hak etmiş olduğu emeğinin karşılığı olan; ücret, tazminat, ihbar tazminatı gibi hak etmiş olduğu parasal değerlerdir. İşçi alacaklarının hesaplanmasında her tam yıl esas alınır. İşveren, işçinin iş akdinin devam ettiği süre boyunca, her yıl için 30 günlük giydirilmiş bürüt ücret tutarında tazminat ödemesi yapmalıdır.


Çalışma süresi, işçinin işe başlaması ile iş sözleşmesinin iptaline kadar geçen süredir. İşçi iş yerinde kaç yıl çalıştıysa, her yıl için giydirilmiş 30 günlük ücret, çalıştığı yıl ile çarpılarak işçinin alacağı tazminat hesaplanır. 6 aydan fazla, 1 yıldan az çalışan işçilerin kıdem tazminatı hesaplaması yapılırken, çalıştığı süre 30’a bölünerek çalıştığı gün sayası bulunur. Çalıştığı gün giydirilmiş günlük yevmiye ile hesaplanarak işçi alacağı hesaplanır. Bu yazımızda; işçilik alacağı dava dilekçesi, işçilik alacağı dava dilekçesi örneği, işçilik alacaklarında yetkili mahkeme neresidir, işçilik alacaklarında ıslah nasıl yapılır, işçilik alacaklarında ihtarname, işçilik alacak kalemleri, işçilik alacaklarında zamanaşımı, işçilik alacaklarında arabuluculuk nasıldır, işçilik alacaklarında bilirkişi raporuna itiraz nasıl yapılır, gibi soruları cevaplandırmaya çalışacağız.

İşçilik Alacağı Dava Dilekçesi Örneği

İŞ MAHKEMESİ HAKİMLİĞİNE(ÖRNEKTİR)

Davacı : (…)

Vekili : (…)

Davalı : (…)

Dava : Davacının işten çıkarılma nedeninin, kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla çalışma ve yıllık izin ücreti alacaklarının  6100 sayılı Yasa’nın 107.maddesi  uyarınca yapılacak yargılama ve toplanacak delillerle belirlenmesinden sonra, her bir tazminat ve ücret alacağının ödenmeleri gerektiği tarihten işletilecek en yüksek mevduat faizleri, yargılama giderleri ve avukatlık ücretiyle birlikte davalıya ödetilmesi dileğidir.  

Harca esas : 1.000 TL. (Kıdem tazminatı için 300 TL., ihbar tazminatı için 200 TL, fazla mesai için 300 TL.,yıllık izin ücreti için 200 TL. harca esas  simgesel değerler)    

Açıklamalar:  

1) (…) sigorta sicil no.lu davacı 01.03.1989 tarihinde işe girmiş ve 18.08.2011 tarihinde nedensiz olarak işten çıkarılmış, işten çıkarılış nedeni kendisine tebliğ edilmemiş ve açıklanmamış; kıdem ve ihbar tazminatı ile ücret alacakları bugüne kadar ödenmemiştir.   

2) İşyerinde ücret bordroları asgari ücretten düzenlenmekte olup, ustabaşı olan davacının (elden ödenen) aylık net ücreti …. TL’dır. (Ustalık ve kurs belgeleri eklidir.)    

3) Davacı işe girdiği tarihte sigortaya bildirimde bulunulmadığını sonradan öğrenmiş olup, sigorta işe giriş bildirgesinden bir yıl kadar önce davalı işyerinde çalışmaya başladığını tanık dinleterek kanıtlayacaktır.   

4) İşyerinde zaman zaman fazla saatlerle çalışıldığı da tanık dinletilerek kanıtlanacaktır.   

5) Davacı son üç yıldır izin kullanmamıştır.    

6) Yukardaki açıklamalar çerçevesinde delillerin toplanmasına, davacının kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla çalışma ve yıllık izin ücreti alacaklarının uzman bilirkişiye hesaplatılmasına ve ayrıca dönemlere göre (4857/m.32) her bir ücretin ödenmesi gerektiği tarihlerin (temerrüt tarihlerinin) ve faiz başlangıçlarının 6100 sayılı Hukuk Yargılama Yasası’nın 107.maddesi uyarınca tespitine kadar verilmesini istiyoruz.      

Yasal neden : 4857 sayılı İş Kanunu, 6100 sayılı HMK.m.107 ve diğer hükümleri, 5521 sayılı Yasa,  5510 sayılı Yasa vb. ilgili mevzuat hükümleri.  

Kanıtlar :   İşyeri ve sigorta kayıtları, tanıklar, bilirkişi raporu vs. her tür kanıt.     

Sonuç ve İstek:  Sunulan nedenlerle, Davacının işten çıkarılma nedeninin, kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla çalışma ve yıllık izin ücreti alacaklarının  6100 sayılı Yasa’nın 107.maddesi  uyarınca yapılacak yargılama ve toplanacak delillerle belirlenmesinden sonra, her bir tazminat ve ücret alacağının ödenmeleri gerektiği tarihten işletilecek en yüksek mevduat faizleri, yargılama giderleri ve avukatlık ücretiyle birlikte davalıya ödetilmesine karar verilmesini, davacı adına ve saygı ile dilerim.

İŞÇİLİK ALACAĞI YETKİLİ MAHKEME

İşçilik alacağı davalarının nerede açılacağı İş Mahkemeleri Kanunu m. 6’da belirtilmiştir. İlgili kanun maddesine göre; 

Yetki Madde 6 

(1) İş mahkemelerinde açılacak davalarda yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi ile işin veya işlemin yapıldığı yer mahkemesidir.  

(2) Davalı birden fazla ise bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir. 

(3) İş kazasından doğan tazminat davalarında, iş kazasının veya zararın meydana geldiği yer ile zarar gören işçinin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir. 

(4) İş mahkemelerinin yetkilerine ilişkin olarak diğer kanunlarda yer alan hükümler saklıdır.

İş mahkemelerinde açılacak davaların tamamında davalının yerleşim yeri mahkemesi veya işin yapıldığı yer mahkemesi yetkilidir. Davalıların birden fazla olduğu durumda davalılardan birinin yerleşim yeri mahkemesi de yetkili olacaktır. Aynı zamanda bir iş kazası meydana gelmişse kazanın veya zararın meydana geldiği yerle zarar gören işçinin yerleşim yeri mahkemesi de yetkili olacaktır. 

İŞÇİLİK ALACAĞI ISLAH DİLEKÇESİ

Islah, taraflardan birinin yapmış olduğu usul işleminin kısmen veya tamamen düzeltilmesidir. Yalnızca taraflarca yapılabilen bir usul işlemidir. Islah, davanın ve savunmanın genişletilmesi yasağının istisnasıdır. Islah, bunu yapan tarafın teşmil edeceği noktadan itibaren, bütün usul işlemlerinin yapılmamış sayılması sonucunu doğurur. Islah, tek taraflı bir usul işlemi olup, karşı tarafın kabulüne bağlı değildir. Ancak HMK.177 uyarınca ıslah dilekçesinin karşı tarafa tebliği gereklidir. Islah ile vakıalar, dava konusu ve talep sonucu değiştirilebilir. Islah yoluyla ikinci tanık listesi verilemez.

Davalı, davaya cevap vermemiş ise, sonradan vereceği ıslah dilekçesi ile davaya cevap veremez. Çünkü, ortada daha önce yapılmış bir usul işlemi yoktur. Örneğin, davalı, davaya hiç cevap vermemiş ise, sonradan vereceği ıslah dilekçesi ile zamanaşımı def’inde bulunamaz. Ancak davacı, savunmanın genişletilmesine açıkça muvafakat ederse, bu durumda mahkemece, zamanaşımı savunmasının dikkate alınması gerekir.

Davacı, kısmî dava konusu talebini, daha sonra ıslah yoluyla artırabilir. Bu hâlde, ıslahla artırılan talep harca tâbi ise, davacının bakiye harcı yatırması gerekir, aksi hâlde harç yatmadıkça ıslah yapılmamış sayılır. Davacı, belirsiz alacak davasında, alacak miktarı belirlendiğinde talebini netleştirerek iddiayı genişletme yasağına tâbi olmadan ve ıslaha gerek olmadan asıl talebini artırabilir. Fakat bu durumda dahi bakiye harcı yatırması gerekir.(YARGITAY 9. Hukuk Dairesi Esas:  2014/25790 Karar: 2014/25766 Karar Tarihi: 09.09.2014)

İŞ MAHKEMESİ SAYIN HAKİMLİĞİ’NE(ÖRNEKTİR)

DOSYA NO : 2023/000 E.

ISLAH EDEN DAVACI :  ……….. TCK NO:…………………

VEKİLİ : ….

DAVALI : ………………………

VEKİLİ : …………..

KONU : Islah dilekçemizin arzı hk.da

HARCA ESAS DEĞER : -TL

AÇIKLAMALAR :

Sayın mahkemenin 2023/000 E. Sayılı dosyasında bilirkişi raporu doğrultusunda belirsiz alacak davası yoluyla talep ettiğimiz Kıdem Tazminatı ve İhbar Tazminatı alacağımızı aşağıdaki şekilde arttırıyoruz. Buna göre;

Kıdem Tazminatı alacağımızı (…)-TL artırarak (…)-TL brüt ,Fazla Çalışma Ücreti alacağımızı (…)-TL artırarak (…)-TL brüt, Genel Tatil Ücreti alacağımızı (…)-TL artırarak (…)-TL brüt, Agi Ücreti alacağımızı (…)TL artırarak (…)-TL net, Ayrımcılık Tazminatı alacağımızı (…)-TL artırarak (…)-TL brüt, olarak talep ediyoruz.

SONUÇ VE İSTEM : Yukarıda arz ve izah edilen nedenler ve mahkemenizce re’sen dikkate alınacak hususlar karşısında Bilirkişi raporu ile Islah ile talep artırım talebimizin kabulüne ve ıslah yolu ile arttırdığımız kısım ile dava dilekçesinde talep ettiğimiz miktarların birleştirilmesi sonucu bulunan; Kıdem tazminatı : (…)-TL Fazla Çalışma ücreti : (…)-TL Genel Tatil Ücreti : (…) Agi Ücreti : (…)-TL

TOPLAM : (…) -TL’nin Kıdem tazminatı için iş akdinin feshi tarihinden itibaren en yüksek mevduat faizi ile , Fazla çalışma ücreti ve genel tatil ücreti için Dava tarihinden itibaren en yüksek mevduat faizi ile, Agi ücreti ve Ayrımcılık tazminatı için dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim. 

İŞÇİ ALACAĞI İHTARNAME

Bazı durumların varlığı halinde işçi tarafından işverene ihtarname çekilebilmektedir. Kıdem tazminatı ödemesi istendiğinde ihtar uyarısı yapılabilmektedir. İşçi eğer işten ayrılmaya karar verdiyse ya da çıkarılacaksa bu durumda fazla mesai ücretleri, kullanmadığı izin günlerinin ücretleri, mobbing ve istismar gibi konularda da işverene ihtar çekebilmektedir. İstismar ve haksız yere işten çıkarılma durumunda da ihtar çekilebilmektedir. İhtar çekmek suretiyle işveren uyarılabilir. İhtarname örneği;

….. NOTERLİĞİNE(örnektir)

İHTAR EDEN                :

İHTAR EDENİN VEKİLİ:

İHTAR EDİLEN             :

KONU                           : Fazla mesaiye kalınması ve bu mesai ücretlerinin ödenmemesi, işveren tarafından mobbing uygulanması konularına ilişkindir.

AÇIKLAMALAR

Müvekkilimiz olan … …. Kişisinin …/../… tarihinde yapmış olduğu iş sözleşmesine istinaden …… cad. …. Sokak … numaralı adreste bulunan … adlı şirketinizde …. TL maaş ile … Elemanı olarak çalışmaya devam etmektedir.

Şirketiniz tarafından çalışanınıza ait mesai ödemeleri yapılmamış ve mobbing uygulanmıştır.

4857 sayılı iş kanununda açıkça belirtilmektedir ki işçi ücretlerinin tam ödenmesi gerekmektedir.

Yapmış olduğunuz bu haksız fesih ve uygulamalar neticesinde çalışanınıza ait yıllık izin, fazla mesai, kıdem tazminatı gibi ekte belirtilen borçları … gün içinde ödemenizi, aksi halde ilerleyen süreç ile birlikte tahsili için hukuksal yollara başvuracağımızı, açılabilecek muhtemel davaların yargılama ve vekalet giderlerinin de tarafınıza yükleneceğini ihtaren bildiriyoruz. ../../..

İŞÇİLİK ALACAK KALEMLERİ

4857 sayılı İş Kanunu Çerçevesinde işçinin işverenden talep edebileceği alacak kalemleri aşağıdaki gibidir; Ücret Alacağı, Temel Ücret, Fazla Mesai Ücreti, Hafta Tatili Ücreti, Ulusal Bayram ve Genel Tatili Ücreti, Yıllık İzin Ücreti, Diğer Ücretler (prim, ikramiye, çocuk yardımı, işyeri uygulaması haline gelen yardımlar vb.) ,İşe İade Davası Kaynaklı Boşta Geçen Sürelere İlişkin Ücret, Tazminat Alacağı, Kıdem Tazminatı, İhbar Tazminatı, İş Kazası/Meslek Hastalığı Sebebiyle Tazminat, Sendikal Tazminat, Eşit Davranmama Tazminatı, İşe iade davası kaynaklı işe başlatmama tazminatı.

İŞÇİLİK ALACAĞI ZAMANAŞIMI

İşçilik alacaklarının tabi olduğu zamanaşımı süreleri İş Kanunu’nda belirlenmiştir. İlgili kanun hükümleri şu şekildedir:

İş Kanunu m. 32/son – “Ücret alacaklarında zamanaşımı süresi beş yıldır.”

Ek Madde 3 – “İş sözleşmesinden kaynaklanmak kaydıyla hangi kanuna tabi olursa olsun, yıllık izin ücreti ve aşağıda belirtilen tazminatların zamanaşımı süresi beş yıldır. a) Kıdem tazminatı. b) İş sözleşmesinin bildirim şartına uyulmaksızın feshinden kaynaklanan tazminat.  c) Kötüniyet tazminatı. d) İş sözleşmesinin eşit davranma ilkesine uyulmaksızın feshinden kaynaklanan tazminat.”

Madde 59 – “İş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Bu ücrete ilişkin zamanaşımı iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlar.”

İŞÇİLİK ALACAĞI ARABULUCULUKTAN SONRA DAVA AÇMA SÜRESİ

İşe iade talebi ile arabuluculuk başvurusu yapılıp, anlaşmama tutanağı düzenlendiyse artık işe iade davası açmak için iki haftalık süre vardır. Yani işe iade başvurusunda anlaşmama tutanağı düzenledikten iki hafta içinde İş Mahkemesinde işe iade davası açılması gerekmektedir. İşçilik alacaklarında ise yani kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti, UBGT ücreti gibi alacaklarda arabuluculuk tutanağının düzenlenme tarihi önemli değildir. İşçilik alacakları davası alacak zamanaşımı dolmadığı müddetçe açılabilir. Arabulucuya başvuru yapıldıktan sonra zamanaşımı süreleri dolmadığı müddetçe işçilik alacaklarına ilişkin dava o süreler dahilinde her zaman açılabilir.  

İŞÇİLİK ALACAĞI BİLİRKİŞİ RAPORUNA İTİRAZ

Kural olarak taraflar bilirkişi raporu kendilerine tebliğ edildikten sonra 2 hafta içerisinde söz konusu rapora itiraz edebilirler. Bu süre hak düşürücü süre niteliğinde olduğundan bu sürenin kaçırılması halinde artık bilirkişi raporuna itiraz etme hakkı ortadan kalkmaktadır. 

Davanın taraflarının bilirkişi raporunda itiraz edebilecekleri hususlar HMK m. 281/f. 1 hükmünde “Taraflar, bilirkişi raporunun, kendilerine tebliği tarihinden itibaren iki hafta içinde, raporda eksik gördükleri hususların, bilirkişiye tamamlattırılmasını; belirsizlik gösteren hususlar hakkında ise bilirkişinin açıklama yapmasının sağlanmasını veya yeni bilirkişi atanmasını mahkemeden talep edebilirler.” şeklinde düzenleme altına alınmıştır. Taraflar iki haftalık kesin süreleri içerisinde işçilik alacakları hakkında düzenlenen bilirkişi raporuna itirazda bulunma hakkına sahiptirler.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir