Mavi Kart Nedir? Kimlere Verilir? Dezavantajları

​Mavi kart, doğumla Türk vatandaşı olduğu halde daha sonra vatandaşlıktan çıkmak suretiyle Türk vatandaşlığı sona eren kişilere talep etmeleri halinde verilen ve kanunun tanıdığı bazı haklardan yararlanabilmelerini sağlayan belgeye denir. Mavi kart kimlik gösterilmesi gereken durumlarda nüfus cüzdanı yerine geçer. Mavi karta sahip olan kişiler bazı istisnalar dışında Türk vatandaşlarına sağlanan bütün haklardan faydalanırlar. Kişi mavi karta sahipse resmi iş ve işlemlerde yabancı olarak değerlendirilmez. Bu belgeye sahip kişiler TVK m. 28’e göre ifade edilen haklardan faydalanabilecekledir.

Mavi Kart Nedir?

Mavi kart, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 28. maddesinde düzenlenmiştir. Maddeye göre, “Doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve bunların 3 üncü dereceye kadar olan altsoyları ile birlikte eşi ve çocukları, Türkiye’de yerleşmek ve iş kurmak suretiyle Türk vatandaşlığından çıkmak isteyenler ve bunların eşleri ve çocukları, Türkiye’de 5 yıl süreyle kesintisiz ikamet eden yabancılar, mavi kart sahibi olabilirler.”

Mavi kart, Türkiye’de yaşamayı ve çalışmayı hedefleyen yabancılar için önemli bir seçenektir. Mavi kart sahibi olan kişiler, Türk vatandaşlarıyla aynı haklara sahiptirler. Ancak, bazı dezavantajları da bulunmaktadır.

Mavi Kart Avantajları

Mavi kartın bazı avantajları şunlardır:

• Türkiye’de süresiz olarak ikamet etme hakkı: Mavi kart sahibi olan kişiler, Türkiye’de süresiz olarak ikamet edebilirler. Bu, kişilerin Türkiye’de mülk satın alma, iş kurma ve aile kurma gibi konularda özgürlüklerini sağlar.
• İş kurma ve çalışma hakkı: Mavi kart sahibi olan kişiler, Türkiye’de iş kurabilir ve çalışabilirler. Bu, kişilerin ekonomik olarak kendi ayakları üzerinde durmalarını sağlar.
• Eğitim hakkı: Mavi kart sahibi olan kişilerin çocukları, Türkiye’de devlet okullarında ücretsiz eğitim alabilirler.
• Sosyal güvenlik hakkı: Mavi kart sahibi olan kişiler, Türkiye’de sosyal güvenlik hizmetlerinden yararlanabilirler. Bu, kişilerin sağlık, emeklilik ve işsizlik gibi konularda güvence altına alınmasını sağlar.

Mavi Kart Dezavantajları

Mavi kartın bazı dezavantajları şunlardır:

• Seçme ve seçilme hakkı yoktur: Mavi kart sahibi olan kişiler, Türkiye’de seçme ve seçilme hakkına sahip değildirler. Bu, kişilerin siyasi haklarını kısıtlar.
• Türk vatandaşlığı kazanmaz: Mavi kart sahibi olan kişiler, Türk vatandaşlığı kazanmazlar. Bu, kişilerin Türkiye’de kalıcı olarak yaşamak için mavi kartlarını yenilemeleri gerekir.
• Seyahat kısıtlamaları olabilir: Bazı ülkelerin, mavi kart sahibi olan kişilere seyahat kısıtlamaları getirebilir.

Sosyal Mavi Kart Nedir?

Sosyal mavi kart, Türkiye Cumhuriyeti tarafından verilen bir tür geçici oturma iznidir. Sosyal mavi kart sahibi olan kişiler, Türkiye’de 5 yıl süreyle ikamet edebilir, çalışabilir ve sosyal güvenlik hizmetlerinden yararlanabilirler.

Sosyal mavi kart, özellikle Suriyeli mülteciler için önemli bir seçenektir. Sosyal mavi kart sahibi olan Suriyeli mülteciler, Türkiye’de çalışarak kendi geçimlerini sağlayabilirler.

Mavi Kart İçin Gerekli Belgeler

Mavi kart başvurusu için gerekli belgeler şunlardır:

• Mavi kart başvuru formu
• Pasaport veya kimlik kartı
• Doğum belgesi
• Evlilik cüzdanı (varsa)
• Vize veya ikamet izni (varsa)
• Sağlık raporu
• Nüfus kayıt örneği
• Parmaksız parmak izi örneği

Mavi Kart Ne İşe Yarar?

​Mavi kart, sahibi olduğu kişilere 5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nda sayılan haklardan faydalanabilmeyi sağlar. İlgili kanun hükmüne göre; 

Çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden kişilere tanınan haklarMADDE 28 – “(1) Doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve üçüncü dereceye kadar olan altsoyları, bu maddede belirtilen istisnalar dışında Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler. Millî güvenliğe ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklıdır.

(2) Bu madde kapsamında bulunan kişilerin, seçme ve seçilme, muafen araç veya ev eşyası ithal etme hakları ile askerlik hizmetini yapma yükümlülüğü yoktur. Bu kişilerin sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı olup bu hakların kullanımında ilgili kanunlardaki hükümlere tabidirler.

(3) Bu madde kapsamında bulunan kişiler, bir kadroya dayalı ve kamu hukuku rejimine tabi olarak asli ve sürekli kamu hizmeti görevlerinde bulunamazlar. Ancak kamu kurum ve kuruluşlarında işçi, geçici veya sözleşmeli personel olarak çalıştırılabilirler. 

(4) Cumhurbaşkanı gerekli görmesi halinde üçüncü dereceden itibaren hangi dereceye kadar olan altsoyların bu maddede tanınan haklardan faydalanabileceğini belirleyebilir.

(5) Bu madde hükümlerinden yararlanacak olan altsoyun, üstsoyu ile soy bağını belgelendirmesi şarttır. 

(6) Bu madde kapsamında bulunan kişilere, talepleri halinde bu maddede belirtilen haklardan faydalanabileceklerini gösteren Mavi Kart düzenlenir. Bu Kart, 21/2/1963 tarihli ve 210 sayılı Değerli Kağıtlar Kanunu kapsamındadır.

(7) Bu maddenin sağladığı hakların kullanılmasında Mavi Kartın ibrazı yeterlidir. Kartın ibraz edilememesi durumunda Kimlik Paylaşımı Sistemi aracılığıyla Mavi Kartlılar Kütüğünden alınacak kayıt örneği ve uyruğunda bulunulan devlet makamlarınca verilmiş kimlik bilgilerini gösteren belge ile işlem yapılır. Bu kişilerin kimlik bilgilerinde değişiklik olması durumunda uyruğunda bulunduğu devlet makamından alınmış eski ve yeni kimlik bilgilerini gösteren belgenin usulüne göre tasdik edilmiş Türkçe tercümesi ile birlikte ibrazı zorunludur. (8) Bu madde kapsamında bulunan kişilere Bakanlığın tespit edeceği esaslar çerçevesinde kimlik numarası verilir. Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası aranan yerlerde bu kimlik numarası kullanılır. (9) Mavi Kartın düzenlenmesi ve dağıtılması ile Mavi Kartlılar Kütüğünün elektronik ortamda tutulmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir. (10) Kamu kurum ve kuruluşları, bu madde hükümlerinin uygulanması amacıyla her türlü tedbiri alır ve gerekli düzenlemeleri yapar.”

Mavi Kart Ücreti 2025

​Mavi karta ilişkin masraflar Değerli Kağıtlar Kanunu’nda yer almaktadır. Bu nedenle de mavi kart ücreti her ay yeniden belirlenmektedir. Mavi karta ilişkin ücreti belirleyecek olan Maliye Bakanlığı’dır. Buna dair 2023 yılı mavi kart ücreti 83 TL’dir. Bunun yanında başka ek masrafların çıkması da mümkündür. 

Mavi Kart Nasıl Alınır?

​Mavi kart alabilmek için gerekli belgeler temin edildikten sonra mavi kart başvurusu yapılabilir. Gerekli belgeler ; kişinin talebini belirten dilekçe, iki adet fotoğraf ve yabancı devlet vatandaşı olduğunu gösteren kimlik belgesidir. Bunlarla kuruma başvuruda bulunulduğu takdirde gerekli şartlar sağlanıyorsa mavi kart alınabilecektir.

Almanya Mavi Kart, AB Mavi Kart Nedir?

​Almanya mavi kartı veya AB mavi kartı Almanya’da çalışmak isteyen akademisyenlere özel verilen özel oturum iznidir. AB mavi kartı alabilmek için gerekli şartlar, İkamet Yasasında düzenlenmiştir. AB mavi kartı için bazı ek belgelere ihtiyaç vardır. Bunlar; üniversite diploması ve Almanya’dan gelen bir iş teklifi veya Almanya’da bir iş sözleşmesidir. Bu belgelerin tamamlanması gerekmektedir .

Mavi Kart Kimlere Verilir?

​Mavi kart, doğumla Türk vatandaşı olduğu halde daha sonra vatandaşlıktan çıkmak suretiyle Türk vatandaşlığı sona eren kişilere talep etmeleri halinde verilir. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere mavi kart sahibi olabilmek için gereken ilk şart Türk vatandaşlığının doğumla kazanılmasıdır. Bu kişiler Türk vatandaşlıklarını eğer ki çıkmak suretiyle sonlandırırlarsa mavi kart almaya hak kazanacaklardır. Bu kişiler talepleri kabul edilmesi halinde Mavi Kart kütüğüne kaydolacaklardır. 

​Mavi kart, doğumla Türk vatandaşı olduğu halde daha sonra vatandaşlıktan çıkmak suretiyle Türk vatandaşlığı sona eren kişilere talep etmeleri halinde verilen ve kanunun tanıdığı bazı haklardan yararlanabilmelerini sağlayan belgeye denir. Bu bağlamda söz konusu kişilere bazı hak ve yükümlülükler sağlamaktadır. Mavi kart başvurusunda bulunmak için bazı belgelere de ihtiyaç vardır. Bunların doğru ve eksiksiz bir şekilde temin edilebilmesi mavi karta sahip olabilmek açısından önemlidir.

Sıkça Sorulan Sorular:

Mavi Kart Yenileme İçin Gerekli Belgeler

Aslen Mavi Kart’ın geçerlilik süresi yoktur. Ancak kart üzerinde silinti, kazıntı ve bir düzeltme yapılmayan, taşıdığı bilgilerden tereddüt duyulmayan kartların değişmesine gerek yoktur. Ancak bu gibi durumlar mevcutsa (fotoğraf kişinin tanınmasına engelse vb.) değiştirilmesi gerekmektedir.

Yenilenmesi için ilk defa çıkarılan mavi kart için gerekli belgelerin var olması yeterlidir. 

Mavi Kart Sahiplerinin Hakları

Türk vatandaşlığından izin almak suretiyle çıkan ve daha sonra da gerekli başvuruları yaparak süreci tamamlayan kişiler Türk vatandaşlarına tanına çoğu haktan yararlanabilmektedir. Örnek vermek gerekirse: yurt dışından satın alınan otomobiller Türkiye’de yerli plaka ile kullanılabilir, yabancılar Türkiye’de doktorluk, avukatlık gibi kamu hizmeti yürüten meslekler yapamazken mavi kartlı kişiler bu meslekleri icra edebilir, yine yabancılar normal şartlarda kamu kurum ve kuruluşlarında kadrolu olarak sürekli kamu hizmeti içeren görevler sürdüremezken işçi veya sözleşmeli personel olabilir.

Görüleceği gibi mavi kartlılar Türk vatandaşı gibi birçok haktan yararlansalar bile seçme ve seçilme hakları, zorunlu askerlik mükellefiyeti, gümrük vergisiz araç ve ev eşyası ithalatı gibi işlemleri yerine getirmez/getiremez.

Mavi Kartlıların Yeniden Vatandaşlık Başvurusu İçin Gereken Belgeler

Mavi kartlıların yeniden Türk vatandaşlığına geçmesi için TVK m.13 gereğince aranan tek şart, başvuru yapan kişinin milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel taşıyan bir halinin olmamasıdır. Dolayısıyla, ikamet süresi de dahil olmak üzere bundan başka herhangi bir şart gerekmemektedir. Bu milli güvenlik ve kamu düzenine aykırılık hali Emniyet Genel Müdürlüğünce yapılacak arşiv araştırmasında ortaya çıkacak ve idari makam da buna göre karar verecektir. 

Türk vatandaşlığını almak isteyen kişiler idari makamlara başvurmalıdır. Bu başvuru yerleri valilikler ve dış temsilciliklerdir. Valilik başvuru dosyasını İçişleri Bakanlığına gönderir. Bu dosya kapsamının tamamlanmasıyla dosya Emniyet Genel Müdürlüğüne gönderilir. EGM’ninyapacağı arşiv araştırması sonucunda sakıncalı bir durumun tespiti halinde vatandaşlık talebi reddedilecektir.

Bu kişilerin başvuruları için gerekli belgeler şöyle sıralanabilir:

• Vatandaşlık talebi içeren dilekçe
• Nüfus kayıt örneği
• 2 adet biyometrik fotoğraf
• Kişi hangi devlet vatandaşı ise bunu gösterir resmî belge
• Medeni hal belgesi
• Evli ise eş ve çocuklara ilişkin nüfus kayıt örneği veya benzeri belge
• Türk vatandaşlığından sonra medeni halde, kimlik bilgilerinde değişiklik olduysa buna ilişkin belge
• Hizmet bedelinin Maliye veznesine yatırıldığını gösteren makbuz

Yurt dışıdan alınan pasaportların Türkçe tercümesi gerekmektedir. Bu tercime noter onaylı olmalıdır. Apostil şerhi aranmaktaysa bu da gereklidir.